De week was nog zo goed begonnen: het Vlaams Belang had een congres gehouden, waar de maskers alweer eens waren afgevallen. Had de partij zichzelf nog met de laatste affichecampagne een zacht imago proberen aan te meten, was met een paar rake uitspraken van Filip Dewinter opnieuw duidelijk geworden dat de partij nog altijd niet losgekomen is van haar «Far-Westretoriek». En dan kwam woensdag.

Een arme schooier, uiteindelijk toch slachtoffer van de maatschappij, die door een brutale eigenaar (en is bezit op zich trouwens al geen diefstal?) de tanden wordt uitgeklopt – zie je wel dat ze het bij het Vlaams Belang nog altijd niet geleerd hebben! En het werd zelfs nog beter: buschauffeur Pierre Stukken, bekend van De Hel van Tanger en uitgenodigd op het congres, was er naar eigen zeggen goed ingeluisd door de partij. Hij dacht immers dat hij daar deel zou nemen aan een open debat, maar tot zijn stomme verbazing was dat niet het geval. Pierre Stukken moet zo ongeveer de meest naïeve man zijn die in heel Vlaanderen rondlopt als hij het gebeuren werkelijk niet zag aankomen.

Maar daar werden de eerste barstjes al zichtbaar. Blijkt dat Pierre Stukken een paar jaar geleden al eens een paar uitspraken liet noteren in het ledenblad van het Vlaams Belang, en die laten een heel andere kant van de man zien. En bovendien reageert het Vlaams Belang nogal schouderophalend op Pierre Stukken. Wat zich aandiende als een smeuïg verhaal, eindigt op een ferme sisser. Vrijwel iedere Vlaming snapt het plaatje, en zelfs de meest wereldvreemde kwaliteitsjournalist snapt dat aandringen hier geen zin heeft.

Vervolgens kwam dan die procureur Herman Daens uit Oudenaarde, die zomaar verklaarde dat politiekorpsen geen energie meer hoeven te steken in «kleine criminaliteit». Omdat er andere prioriteiten zijn. (Het uitschrijven van superboetes misschien?) Bovendien is dan nog de Minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael zo snugger te verklaren dat hij dat wenst te veralgemenen tot heel Vlaanderen, in plaats van de procureur op de vingers te tikken. Meer heeft een Jean-Marie Dedecker niet nodig om de voorzet in te koppen, «je krijgt de indruk dat een defect fietslicht een zwaarder misdrijf is dan een gestolen fiets; het eerste kost je 50 euro, het tweede niets,» en het Vlaams Belang staat weer ruim op voorsprong. Ghostwriters van het Vlaams Belang, schrijft Jan Segers in Het Laatste Nieuws raak.

En dan, als een donderslag bij heldere hemel, een roofmoord bij dalende criminaliteitscijfers, omwille van een MP3-speler. Wie had het ook al weer over Far-Westtoestanden? Kom nu maar verkondigen dat de daders geen vakantie in Tanger verdiend hebben. Blijkt trouwens dat het niet de eerste keer was dat de kameraad van Joe overvallen werd:

Eén keer is hij zwaar in het gezicht geslagen. Ik ben twee keer met hem bij de metropolitie gegaan om een klacht in te dienen. Die mensen hebben die klachten altijd heel ernstig genomen en mijn zoon kwam altijd gerustgesteld buiten. Ik ben bang dat zijn vertrouwen nu voor altijd weg is. Hij is zeer zwijgzaam en dat verontrust me.

En nog:

Mijn vrouw en ik hebben mijn zoon geleerd dat hij problemen zonder geweld moet oplossen. Ik twijfel nu of ik daar goed heb aan gedaan.

Een ghostwriter van het Vlaams Belang zou het niet beter hebben kunnen formuleren. En als om de retoriek van het Vlaams Belang nog wat meer te onderstrepen, zag de kameraad van Joe zich zelfs genoodzaakt uitdrukkelijk te bevestigen dat Joe geen provocerende of racistische uitlatingen deed tegenover zijn daders. Misschien kan het CGKR zich toch «voor alle zekerheid», zoals ze dat vroeger nog gedaan hebben, burgerlijke partij stellen om Joe posthuum te laten veroordelen voor racisme?

Alhoewel. Ene Fouad Ahidar van de sp.a ontwaart dan toch enig omgekeerd racisme in de overval, omdat Marrokanen en Turken er volgens hem vooral ongelovigen zouden uitpikken. Ik denk dat de man ongelijk heeft, en wel omwille van zuiver ekonomische redenen. Ten eerste omdat er aan een kale kip niet veel te plukken valt: als je een slachtoffer uitzoekt om te overvallen, kies je beter een slachtoffer dat iets te bieden heeft. En ten tweede omdat je aan jezelf de anderen kent, en je als overvaller geen zin hebt zelf een mes tussen je ribben te krijgen. En ten derde omdat je een wraakactie riskeert als je toch ongeschonden weg raakt, of waarom zou die kameraad van Joe soms tegen elke prijs anoniem willen blijven?

Ik wil hier overigens een persoonlijke noot aan toevoegen, want er was in de pers nogal wat te doen over het feit dat niemand van de omstaanders ingreep. Hier in Oslo heb ik zelf ooit op het punt gestaan op het metroperron een jong gastje een ferme peer op zijn muil te verkopen omdat hij een volwassene eerst bijna ondersteboven had gereden met zijn fiets, en vervolgens, omdat die volwassene hem –terecht– daarover iets achternariep, hem nog een beetje kwam lastigvallen. Hij droop af zonder dat er meer gebeurde. Ik weet niet of ik uiteindelijk ook werkelijk tussengekomen zou zijn, maar ik weet wel dat die kans een pak kleiner zou geweest zijn als het jonge gastje geen blonde kop had gehad. Toch maar liever blode racistische Jan dan dode Jan.

De totentrekkerij in de pers is ondertussen om misselijk van te worden. Schreef Bart Sturtewagen op donderdag in De Standaard nog bijzonder scherp het volgende in verband met die procureur uit Oudenaarde:

De statistieken wijzen niet op een aanzwellende golf van geweldmisdrijven, maar wat is dat argument waard als de directie van de Brusselse metro zelf toegeeft dat er een veiligheidsprobleem is en als apothekers de overheid om camerabewaking smeken? Het is fout om het onveiligheidsgevoel louter als een perceptiefenomeen te benaderen. Als mensen zich onveilig voelen, is dat een feit dat hun handelen zal bepalen. Het mag dus niet weggerelativeerd worden met cijfers.

Mag dus niet weggerelativeerd worden met cijfers! Een dag later schrijft Guy Tegenbos in dezelfde krant:

Onze overheden sussen intussen dat het centraal station van Brussel al bij al een van de veiligste van Europa blijft en dat Brussel een van de veiligste hoofdsteden ter wereld is. En dat is ook zo. En het is schandelijk dat extreemrechts doet alsof dat niet zo is en alsof het nodig is dat de bevolking zich bewapent.

Ware het niet voor de loze praatjes van extreem-rechts, zou er dus niets aan de hand geweest zijn? En nog een dag later pakt de krant met twee artikels uit: «Geweld in Brusselse stations daalt» en «“Jongeren zijn niet gewelddadiger dan vroeger”». Mag dus niet weggerelativeerd worden met cijfers? Blijkbaar denken ze in Groot-Bijgaarden dat hun lezers allemaal goudvissen zijn die vandaag niet meer herinneren wat ze gisteren in dezelfde krant gelezen hebben.

En aangezien de dader een Marrokaan is, en het slachtoffer een Vlaming, is het al sereniteit dat de klok slaat. Guy Tegenbos wist op vrijdag, toen men zelfs nog niet wist of de beelden van de bewakingscamera's bruikbaar zouden zijn voor de identicatie van de daders, dat het om ontspoorde jongeren ging. Geen plaats voor hysterie dus. De verzachtende omstandigheden voor de daders worden al aangedragen, en zelfs het nachtlawaai van Zaventem kan daarvoor dienstdoen. De familie van Joe verzet zich ondertussen tegen ieder «geïsoleerd, partijdig initatief dat dit tragisch gebeuren dreigt te kapen». Zouden zij het over dat initiatief van Fouad Ahidar hebben? Of de PvdA-agitatoren die, zoals naar gewoonte, ongetwijfeld zullen opduiken in een eventuele manifestatie? Of misschien een Belgische recuperatiepoging in de vorm van een koninklijk bezoek?

Het zijn kwade dagen voor onze kwaliteitsjournalisten. Wat je de ene dag goedmenend schrijft, kan de volgende dag al in Brussel-Centraal tragisch onderstreept worden met een roodmoord waarvan de beschrijving in een pamflet een politieke partij al gauw de overheidsdotatie kan kosten. Wat kan je dan meer doen dan proberen pappen en nathouden, en hopen dat de lezers niet in de gaten krijgen dat je stilaan aan het einde van je Latijn gekomen bent? Het Vlaams Belang hoeft geen manifestatie te kapen, de daders hebben ze zelf verkocht. Voor een MP3-speler.