De klok voor de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde heeft lange tijd stilgestaan, maar is nu opnieuw aan het tikken: een maand geleden beslisten immers de burgemeesters van Halle-Vilvoorde dat zij geen kiezerslijsten zouden opmaken.Volgens de wet moeten zij daar nochtans ten laatste op 30 maart mee beginnen.

In hoeverre alle burgemeesters die beslissing opgevolgd hebben is mij onbekend, maar op 21 maart zal de actie in ieder geval geëvalueerd worden op een staten-generaal in Merchtem. Meteen zal daar duidelijk worden of er toch al burgemeesters door de knieën zijn gegaan, en wie dat eventueel zou zijn. Hoe dan ook is er opnieuw een mechanisme in gang gezet met een concrete datum waarop politici en burgemeesters over de kwestie kleur zullen moeten bekennen. In het bijzonder is het uitkijken naar de reactie van de Minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael indien enkele of alle burgemeesters voet bij stuk houden.

Wat duidelijk is, is dat het voor de burgemeesters deze keer moeilijker zal zijn om overstag te gaan voor onduidelijke beloftes van federale politici vergeleken met 2004. Voor VLD en sp.a is er in wezen weinig veranderd, en niemand verwachtte trouwens in 2004 dat zij het voortouw zouden nemen om de kieskring gesplitst te krijgen, maar voor CD&V en zeker N-VA stellen de zaken zich vandaag helemaal anders dan in 2004. Zij hadden immers gezworen dat zij niet in een Vlaamse regering zouden stappen zonder een splitsing, maar deden dat uiteindelijk toch omdat ze machteloos stonden tegenover de paarse federale regeringspartijen. Hun geloofwaardigheid heeft daarmee een serieuze knauw gekregen, en een nieuwe belofte dat zij niet in een federale regering zullen stappen zonder een splitsing kan daarom maar weinig indruk maken.

In het bijzonder voor de CD&V is Brussel-Halle-Vilvoorde een hete aardappel omwille van de vele tegenstrijdige belangen. Aan de ene zijde kan de partij de eis tot splitsing niet zomaar laten vallen, omdat daardoor ofwel het kartel met N-VA onmiddellijk (opnieuw) aan diggelen zou liggen, ofwel de N-VA totaal ongeloofwaardig zou worden binnen de Vlaamse beweging. Als bij de N-VA al vóór de verkiezingen «de dood in het hart» zou intreden, riskeert het kartel dat het laatste groepje Vlaams-nationalisten voorgoed in de armen van het Vlaams Belang (of Lijst Dedecker!) zou verdwijnen, met alle electorale gevolgen vandien, ook voor kartelpartner CD&V. Anderzijds kan de CD&V het ook niet té hard spelen in Brussel-Halle-Vilvoorde: wanneer enkele CD&V-burgemeesters er mee voor zouden zorgen dat de verkiezingen er volledig in het honderd zouden lopen, zou de partij wel eens al haar kansen voor een federale regeringsdeelname kunnen verspelen nog voor er nog maar één stem werd uitgebracht. Zelfs met 33% van de stemmen in Vlaanderen is de partij niet incontournable als Groen! bereid is in een nieuw paars-groen avontuur te stappen. Voeg daar nog eens de interne elementen aan toe die helemaal niet gediend zijn met een al te Vlaamse positionering van de CD&V, en het wordt duidelijk dat het afwachten wordt hoe die partij de komende weken en maanden de kwestie zal aanpakken.

Wat echter nu al vaststaat is dat de communautaire problematiek ondanks de verwachtingen en misschien vooral de hoop van sommigen wel degelijk een prominente rol zal spelen in de komende verkiezingscampagne. Voor het Vlaams Belang, dat het communautaire vooraan in zijn verkiezingsprogramma heeft geplaatst, is dit waarschijnlijk alleen maar een voordeel. Voor Groen! maakt het weinig of niets uit, en ook bij de sp.a en het kiespubliek van die partij leeft het thema niet echt. Erger is dit voor de VLD, dat nog steeds de «V» in haar naam voert, ook al wordt het belang van die letter vandaag afgezwakt door de nadruk op de «openheid» van de partij (en datzelfde geldt trouwens ook voor de «L», doch dit terzijde), terwijl de CD&V door de hele kwestie in een lastig parket komt, zowel intern als extern. Maar voor de N-VA is het toch wel ironisch te noemen dat precies een communautair thema uiteindelijk wel eens in het nadeel van de partij zou kunnen spelen: niet alleen riskeert de alliantie reeds voor de verkiezingen een enorme toegeving te moeten doen, bovendien doet de hele kwestie onvermijdelijk onverwijld terugdenken aan haar mislukking van 2004. Kiezers hebben over het algemeen een kort geheugen, maar geldt dat ook als zij met hun neus zo op de feiten gedrukt worden?